Einde oktober vierden Protestanten in de Katholieke Kathedraal van St. Michiel en St Goedele te Brussel de 500ste verjaardag van de Reformatie en er zijn nu ook geruchten dat men in het Vaticaan denkt aan een “oecumenische Mis” samen met Protestanten. De druk van de secularisering in het Westen is inderdaad een belangrijke motivatie geworden om de banden met onze broeders en zusters van andere Kerken aan te halen. We zijn tenslotte allen volgelingen van Jezus en delen heel wat essentiële waarden. Persoonlijk heb ik me meer dan eens gedragen gevoeld door de vriendschap, het gebed en het diepe geloof van mijn Protestantse vrienden. Gezien de meeste Katholieken uit mijn jeugd tot de oudere generatie behoorden, was het contact met Protestanten ook vaak de enige mogelijkheid om met andere Christelijke jongeren om te gaan. Dit heeft geleid tot een relatie van diep respect voor hun spontaan gebed en blind vertrouwen in Jezus. Ze waren op veel vlakken veel sterker in hun overtuiging dan de gemiddelde Vlaamse Katholieke kerkganger, die vaak uit gewoonte naar zijn H. Mis schuifelt en na decennia verwaarlozing door zijn hiërarchie nog nauwelijks begrijpt waar het om gaat. Toch zijn er een aantal belangrijke theologische, maar ook andere redenen waarom een oecumenische Mis en een uiteindelijke volledige communie met Protestanten niet zo voor de hand liggen.
De Eucharistie
Indien Katholieken en Protestanten samen Eucharistie zouden vieren, zou men al snel op wezenlijke verschillen stoten, inzake het geloof in de Aanwezigheid van Jezus in het Brood en de Wijn. Protestanten geven aan het avondmaal-ritueel een veel symbolischere betekenis. Een oecumenische Mis zou Katholieken verplichten hun geloof in de transsubstantiatie te herzien of in verwaterde vorm te beleven. Hoewel vele post-conciliaire Katholieken hier met hun zwakke religieuze opleiding mogelijk geen graten in zouden zien, kan ik me voorstellen dat traditiegetrouwere gelovigen grote moeite zouden hebben met een gewijzigde leer inzake de Aanwezigheid van Christus in de Eucharistie. Kan men zich een ernstig Katholicisme voorstellen zonder transsubstantitatie? Ik denk het niet…
Sola Scriptura
In tegenstelling tot Katholieken, geloven Protestanten in het principe van de Sola Scriptura. Dit betekent dat hun Protestantse geloof exclusief gebaseerd is op de Bijbel, en enkel op de Bijbel. Dit staat in contrast met de theologische tradities, die voor Katholieken net zo belangrijk zijn. Zonder traditie om de Bijbel te helpen interpreteren, kan het principe van Sola Scriptura makkelijk leiden tot oppervlakkige Bijbellezingen, dwalingen en zelfs sektarisme, zoals soms gezien wordt bij onafhankelijke Protestants/Evangelische gemeenschappen met een theologisch zwak leiderschap. Ik denk niet dat we als Katholieke gemeenschap het pad willen opgaan van spontane Bijbelstudies, zonder ernstige onderbouwing. Jezus, de apostelen en profeten waren geen Vlamingen uit de 21ste eeuw en onze vertaalde Bijbels zijn niet bedoeld om letterlijk geïnterpreteerd te worden. Letterlijke, cultuurvreemde interpretaties vormen namelijk de kortste weg naar het geloof in een naïef creationisme of in een 4000 jaar jonge aarde, zoals bepaalde Protestantse gemeenschappen dit belijden in Noord-Amerika, maar ook meer en meer in Europa. Een historische en theologische duiding blijft dus essentieel.
Sola fide
Verwant aan de Sola Scriptura, is er het principe van Sola Fide binnen het Protestantisme. Bij Protestanten is redding enkel mogelijk door het geloof en door niets anders. Zodra je Jezus hebt aanvaard als je “persoonlijke redder”, ben je dus “gered”. Bij Katholieken is het pad naar het zieleheil een veel complexer verhaal, waarbij je niet alleen moet geloven, maar je geloof ook uitdrukking moet geven in je dagelijks leven door goede werken en deelname aan de sacramenten. Dit is een verhaal van lange adem, dat in principe doorgaat tot je dood. Het geloof in de noodzaak van goede werken heeft dan ook geleid tot een lange filantropische traditie in de Katholieke Kerk. Hoewel Protestantse gemeenschappen ook actief aan liefdadigheid doen, zijn er vele andere die puur gefocust zijn op de eredienst, maar verder weinig sociaal engagement vertonen. Een studie van de Europese Centrale Bank heeft trouwens aangetoond, dat Katholieken meer bereid zijn om hun rijkdom met sociaal zwakkeren te delen, dan Protestanten. Ik denk dat dit geen toeval is en beslist ideologische gronden heeft.
Sola gratia
Protestanten vinden dat genade een gave Gods is, die geen tussenpersonen of -stappen nodig heeft, noch via priesters, noch via de sacramenten. Wat hier vooral geviseerd wordt, is het sacrament van de biecht, dat zo belangrijk is voor Katholieken. Hoewel de privé-biecht in de post-conciliaire Katholieke Kerk in ons land een zeldzaamheid is geworden, kunnen we ons als Katholieken afvragen of dit de spirituele gezondheid van onze medegelovigen wel ten goede is gekomen. De biecht is niet alleen een middel tot vergeving, maar ook tot raadgeving. Door de privé-biecht af te bouwen, heeft de post-conciliaire clerus haar spiritueel leiderschap voor een groot deel afgezwakt. Onder het mom dat gelovigen niet betutteld mogen worden of verplicht om “zoals vroeger” onbenullige zonden in de biechtstoel af te ratelen, heeft men Katholieken aan hun lot overgelaten in een maatschappij die er op vlak van de ethische beslissingsvorming niet makkelijker op geworden is. Het afschaffen of laten verwateren van het biechtsacrament, ook wanneer dit gebeurt in de naam van de oecumene of “modernisering”, lijkt me dus geen vooruitgang.
Solus Christus, Soli Deo gloria
Voor Protestanten komt enkel aan God eer toe en bemiddelt enkel de Mensenzoon tussen mens en God. Maria, de heiligen, Paus en clerus worden door hen afgewezen. Vele modernistische Katholieken hebben hier weinig moeite mee, vooral omdat ze zelf al een probleem hebben met autoriteit of hun geloof gewoonweg niet meer kennen. Toch dient men het belang van Maria en de heiligen als rolmodellen niet te onderschatten, zeker in de normloze cultuur waar we tegenwoordig in leven. Ook het afwijzen van de Paus en een hiërarchie kan op het eerste zicht misschien bevrijdend lijken. Toch blijft een sterk leiderschap nodig om gelovigen te beschermen tegen de gevolgen van sektarisme, theologische dwalingen, misbruik van structuren of versplintering. De hiërarchie van de Katholieke Kerk staat bovendien garant voor een onderbouwde theologische analyse en morele duiding. Zonder efficiënt leiderschap wordt onze Kerk onvermijdelijk een stuurloos schip, dat aan de golven van het modernisme, pseudo-ideologieën, fanatieke of net lakse voorgangers en amateur-Bijbelgeleerden wordt overgeleverd.
Conclusie
Hoewel Protestanten heel wat waarden met ons delen en ons op vlak van gemeenschapsvorming en verkondiging beslist veel kunnen bieden, hebben Katholieken ook veel te verliezen indien zij met Protestanten in communie treden. Door de verzwakking van het godsdienstonderwijs en de verkondiging binnen onze lokale Vlaamse Kerk, zou er geen dialoog onder gelijken mogelijk zijn met onze Protestantse broeders en zusters, die wel nog heel goed weten waar ze voor staan. Een concreet voorbeeld hiervan: een paar jaren geleden organiseerde mijn lokale parochie een gebeds- en ontmoetingsavond met de plaatselijke Protestantse gemeenschap. In een brief aan de Protestantse gemeente, uitte een katholieke lekenverantwoordelijke de hoop dat beide gemeenschappen samen naar Christus zouden zoeken. Het antwoord van de Protestanten was dat ze geen behoefte hadden aan een “zoektocht”, omdat ze Christus al gevonden hadden. De dialoog tussen een twijfelende Katholieke Kerk en overtuigde Protestantse kan dus nooit “gelijk” zijn. Het gevolg hiervan is dat, in geval van een verdere toenadering, de Katholieke Kerk in de lage landen enkel verder zou “Protestantiseren”. Dit is jammer, want de Katholieke Kerk heeft een langdurige en rijke theologische, intellectuele, culturele en institutionele traditie, die haar heeft toegelaten de tand des tijds te doorstaan en onze maatschappij grondig te beïnvloeden. Zonder de Katholieke Kerk had Europa het beslist met minder gezondheidszorg, liefdadigheid en onderwijs moeten doen. Zonder de kloosters met hun scriptoria, geleerden en theologen, had het Christendom nooit zo uitgebreid kunnen bloeien in onze streken. Voor we onze tradities in naam van een naïef oecumenisch sentimentalisme laten verwateren, moeten we misschien eerst goed nadenken over de gevolgen hiervan op korte en langere termijn. Zelfbehoud en gezond verstand moeten in deze discussie bijgevolg primeren over tijdelijke emotie.
Goed artikel.
Even http://vaticanfiles.org/en/previous-files/ doorgegeven, omdat Dr Leonardo de Chirico vanuit hartje Rome de zaak ook nauwlettend in de gaten houdt.
… Dank voor dit goede artikel. Onderschat de verschillen tussen katholieken en protestanten niet. Denk alleen nog maar aan de transsubstantiatie en de biecht. Of de traditie die in de katholieke Kerk belangrijk is, tegenover “enkel de Bijbel” bij de protestanten. De katholieken hebben ook een meer positieve kijk op het lot van de mens.
… Toch vind ik dat men vriendschappelijk moet omgaan met protestanten, alhoewel we nooit onze eigenheid mogen opgeven, en zeker niet in de eucharistievieringen en de andere sacramenten.
Uit het goed geschreven artikel blijkt nogmaals dat protestanten en Rooms katholieken weinig met elkaar gemeen hebben dan alleen de Schrift en niet de traditie want die erkennen ze ook niet , dus waarom deze toenadering dan?
We worden op onze wenken bediend:
https://www.katholieknieuwsblad.nl/inspiratie/woord-van-de-paus/de-mis-is-geen-spektakel-maar-een-teken-van-gods-liefde
Tijdens de algemene audiëntie van 8 november sprak paus Franciscus over de betekenis van de heilige Mis.
“Beste broeders en zusters, goedemorgen!
We beginnen vandaag met een nieuwe reeks catecheses gericht op het ‘hart’ van de Kerk, ofwel de Eucharistie.”
Beste Hendrik, dat door u voorgestelde artikel van een preek van de Paus, is weer veel stroopsmeerderij.
Nergens een vermelding van het werkelijk H. Offer van Onze Heer Jezus Christus en Zijn werkelijke tegenwoordigheid en de transfiguratie (of gedaanteverandering – Hostie wordt daadwerkelijk het H. Lichaam EN h. Kostbaar Bloed van Onze Heer Jezus Christus) in de Consecratie.
Wel dit: “Deelnemen aan de Mis is opnieuw de passie en de verrijzende dood van de Heer beleven.”
Dat is protestantse taal en geen leer van de Katholieke Kerk.
Het is niet de dood van de Heer Jezus die verrijst maar wel de Heer Jezus zelf. Door Zijn lijden en Kruisdood heeft Hij de dood overwonnen, en niet de dood doen verrijzen. De derde dag is Jezus verrezen uit de dood.
Hij vermijdt zorgvuldig te spreken over de daadwerkelijk H. Offer van Jezus dat tijden de H. Mis wordt gebracht zoals op Calvarie evenals Zijn werkelijke tegenwoordigheid op het altaar en in de H. Speciën.
Bergoglio spreekt altijd een taal waarin vele zich laten vangen. Zorgvuldig vermijdt hij de essentie en pakt een mooi verhaaltje rond een belangrijk onderwerp zodat men de essentie eenvoudig vergeet.
http://www.irs.nu/source/getuigend-gesprek-rome-nog-zin/
Van de andere kant af gezien, zien sommigen het in Nl ook niet zitten. Artikel legt uit wat de reden daarvoor is.
Protestanten mogen denken wat ze willen! Maar, het is wel heel oppervlakkig te denken dat ze gered zijn, gered blijven. De bijbel staat vol waar Jezus zegt bekeer je en zondig niet meer. De mooie reis naar de hemel begint pas na je bereidwillig was om gered te worden en van goede wil bent om niet meer te zondigen. Proberen niet meer te zondigen, is wat ieder mens innerlijk bevrijd en waardoor eenheid en vrede komt. En wie dat niet geloofd, is ver van Christus verwijderd. Luther heeft in mijn ogen zijn driften en lusten niet meer kunnen beheersen en heeft van de bijbel een lauw afgietsel gemaakt, Moeder Maria maar verworpen en de zonde geminimaliseerd. Zijn verdeeldheid zaaien onder de christenen, is al een goed voorbeeld hoe ver hij van Gods liefde verwijderd was! Want dat is één van de belangrijkste taken dat God van ieder christen vraagt breng VREDE aan dit huis. Als je geen vrede brengt maar verdeeldheid dan heb je niets van de brief van de Apostel Paulus begrepen. Luther heeft iets heel onchristelijk gedaan, en ik blijf het onbegrijpelijk vinden dat de protestanten meer Luther volgen dan het woord van God dat levend wordt door het luisteren naar “De Heilige Geest” in de stilte en gebed en vooral in de Heilige Eucharistie! Ze hoeven al zeker niets op onze Heiligen beelden te zeggen! Deze “Heiligen” waren trouw aan het woord van God tot hun dood! Een beeld verafgoden die zoveel verdeeldheid heeft gebracht onder de christenen dat zou ik zelfs als christen niet kunnen. Begrijpen wat je begrijpen wil, maar ik zal de protestanten nooit begrijpen. En ze blijven maar verdeeldheid zaaien, duidelijk dat daar iets anders waait in hun harten. Maar, zeker niet de “Heilige Geest” van vrede! Want, dan zouden ze wel meer respect hebben voor de katholieken en dat hebben ze absoluut niet!
De communie tussen protestanten en katholieken is om verschillende redenen uitgesloten. De belangrijkste reden is het offerkarakter van de Mis. De erkenning van de waarachtige tegenwoordigheid van Christus in het sacrament hoeft dat echter niet altijd te zijn, aangezien bijv. de (hoog-)Lutheranen daarin eveneens geloven. Luther heeft op zijn bekende wijze Calvijn en vooral Zwingli, die slechts symboliek onderkende, verketterd. (De gereformeerde traditie in Nederland is in dezen Zwingliaans.) Alleen spreken de Lutheranen van consubstantiatie i.p.v. transsubstantiatie. De katholieke Kerk erkent de waarachtige tegenwoordigheid van Christus in de Oosters-Orthodoxe Kerken, hoewel men daar evenmin spreekt van een transsubstantiatie. Blijkbaar is de term (die alleen iets zegt over het hoe) niet fundamenteel.
De orthodoxen en de katholieken stemmen overeen dat de Mis een Offer is. Alle protestaneten ontkennen dit, en daarmee is wederzijdse communie dus uitgesloten.
Het sacrament van de privé-biecht is in de Lutherse Kerk niet afgeschaft, maar nog sterker nog dan bij katholieken in onbruik geraakt. Toch zijn er Lutherse kerken waarin de Lutherse priester de abolutie uitspreekt na de erkenning van de zonden.
http://www.lutherisch.de/index.php/glaube/einfuehrung-in-den-christlichen-glauben/die-heilige-beichte
Ook De Mariaverering is in de hoog-Lutherse kerk sterk aanwezig. Uiteraard kun je niet haar voorspraak inroepen.
De (hoog-)Lutherse Mis lijkt sterk op de voorconciliaire Mis. De Priester staat met de rug naar het vol en knielt (alleen na!) de concecratie. Het volk ontvangt de communie (vaak geknield) op de tong etc.
Een goede indruk daarvan krijgt men hier:
https://www.youtube.com/watch?v=cAox0qCB1tA
Beste Rinse,
U schrijft: “De communie tussen protestanten en katholieken is om verschillende redenen uitgesloten. De belangrijkste reden is het offerkarakter van de Mis. De erkenning van de waarachtige tegenwoordigheid van Christus in het sacrament hoeft dat echter niet altijd te zijn, aangezien bijv. de (hoog-)Lutheranen daarin eveneens geloven.”
1 – Katholieke hebben NIETS gemeen met protestanten.
2 – De protestanten zijn buiten de K. Kerk. Ze hebben niets, geen mis geen “offer karakter”, want wat gaan ze offeren
en aan wie? Er is eenvoudig geen priesterambt bij de protestanten, wat offeren dan?
3 – Wat de Lutheranen en andere sekten moeten geloven is wat de Katholieke Kerk ons altijd voorgehouden heeft en
nu nog steeds ons voorhoudt te geloven en te doen en zich te bekeren tot de K. Kerk, anders geen heil voor hen.
U schrijft: “Luther heeft op zijn bekende wijze Calvijn en vooral Zwingli, die slechts symboliek onderkende, verketterd. (De gereformeerde traditie in Nederland is in dezen Zwingliaans.) ”
– Hoe kan nu een ketter die buiten de Katholieke Kerk staat en de K. Kerk als een aartsvijand heeft bevochten, iemand
anders verketteren?
Er kan pas een ware Mariaverering zijn wanneer wij Haar Goddelijke Zoon Jezus Christus naar waarheid aanbidden en erkennen, zoals in de K. Kerk.
Uw bericht is van die aard dat het verwarring schept die totaal overbodig is. In de plaats hiervan moet u en ik en iedereen ALLE mensen naar de ware Ene Heilige Rooms Katholieke Kerk van altijd, leiden en hen voorhouden dat deze de ENIGE weg is indien ze willen gered worden. Geen ander fabeltje van die “kerk” of die”gemeenschap” doen zus of zo.
Het is onze plicht als naaste om de Waarheid te verkondigen tegen wil en dank in. De Heer Jezus heeft dit ook gedaan en verlangt van ons niets anders. Hij zal on trouwens rekenschap hiervan vragen.
Zielenmoordenaars buiten de K. Kerk zijn er bij de vleet en zelf in de modernistische kerk, de wereldkerk of zoals deze ook nog wordt vernoemd, de basiskerk.
Goedpraten van zonden tegen de H. Geest is eraan deel nemen, vergeet dat nooit.
Laus tibi Christi +
Ave Maria +
Peter, je schrijft o.a. “1 – Katholieke hebben NIETS gemeen met protestanten.” Dit is onjuist, protestanten delen juist heel veel met katholieken, bijvoorbeeld de beide geloofsbelijdenissen. Protestanten zijn ook christenen, want als dat niet zo zou zijn, zou de kerk niet van “ketters” spreken, maar van “heidenen”. Ketterij is een ernstige afwijking van een onderdeel of onderdelen van de Leer van de Kerk, niet iets volstrekt afwijkends. In gesprek gaan of blijven met andere christenen is dus een goede zaak.
Dank u wel, verhelderend artikel.