Leden van de ondergrondse kerk in China voelen zich verraden door de onderhandelingen van het Vaticaan met Beijing over bisschoppelijke benoemingen in China. De South China Morning Post (SCMP) schrijft zelfs dat Katholieken zich “verraden en verlaten” voelen zoals Jezus op Goede Vrijdag.
Het Christelijk geloof neemt een merkwaardige positie in in de Chinese samenleving: afgekeurd en gewantrouwd door de communistische elite, maar op dit moment niet zo fel onderdrukt als in het naburige Noord-Korea. Sommige Chinese Katholieken behoren tot kerken die door de staat zijn geautoriseerd, maar anderen zeggen dat die kerken worden gecontroleerd door de staat en geven de voorkeur aan godsdienst in “ondergrondse” kerken, die vrij zijn van politieke invloed.
Sommige van die kerken zijn niet erg ver onder de grond; SCMP beschrijft er een die is omgeven met bewakingscamera’s van de overheid, maar toch verzamelen zich daar een veertigtal Katholieken. Een andere passage in het artikel beschrijft een heel dorp van 3000 ondergrondse Katholieken die onder griezelige bewaking werden gehouden door camera’s en geheime politie. Volgens sommige schattingen zijn er ongeveer 12 miljoen Katholieken in China en 60 procent van hen behoren tot door de staat goedgekeurde kerken.
Te midden van veel controverses onderhandelt het Vaticaan over de hervatting van formele diplomatieke betrekkingen met Beijing. Een van de belangrijkste kwesties betreft de benoeming van bisschoppen. China’s autoritaire regering wil politiek betrouwbare bisschoppen om een katholicisme te maken dat in overeenstemming is met de politieke agenda van de Communistische Partij.
Tot ontsteltenis van veel Katholieken lijkt het Vaticaan een deal te hebben uitgewerkt waarin het een adviserende rol zal behouden, maar waarin de regering een belangrijke rol zal spelen bij de benoeming van bisschoppen. Er is een groot geschil over de vraag of de regeling de Paus of het politbureau het laatste woord zal geven bij benoemingen. Zelfs de meest optimistische beschrijvingen van de deal suggereren dat kandidaten aanvaardbaar moeten zijn voor beide partijen. Dit maakt veel Katholieken boos omdat de Chinese Communistische Partij op gelijke voet gesteld zou worden met het Pausdom en een rol zou krijgen die geen enkele andere regering ter wereld heeft.
Aanhangers van de regeling hopen dat het de Katholieke Kerk in staat zal stellen tot bloei te komen in China omdat het regime het Geloof niet langer als een bedreigende subversieve kracht zou beschouwen. De regeling zou volgens hen het Vaticaan een stem geven in het door de staat gecontroleerde kerknetwerk van China.
“Het is geen goede overeenkomst, maar we weten niet hoe de situatie er over 10 of 20 jaar uitziet. Het zou zelfs nog erger kunnen zijn”, vertelde een bron die op de hoogte was van de onderhandelingen in februari aan Reuters. “Daarna zullen we nog steeds als een vogel in een kooi zijn, maar de kooi zal groter zijn. Het is niet makkelijk. Het lijden gaat door. We zullen voor elke centimeter moeten vechten om de grootte van de kooi te vergroten.”
Een van de sterkste critici van de deal, de voormalige Bisschop van Hong Kong, Joseph Kardinaal Zen Ze-Kiun, veroordeelde openlijk het Vaticaan voor wat hij noemt een uitverkoop aan China. Hij beschreef de deal als een zelfmoordpact en suggereerde zelfs dat de diplomaten die aan de overeenkomst werken Franciscus aan het misleiden waren over wat het juist inhield.
De South China Morning Post citeerde op vrijdag ondergrondse kerkleden die er hetzelfde over denken. Een van de meest verontrustende aspecten van de deal is dat twee ondergrondse bisschoppen die door het Vaticaan benoemd zijn opzij zijn gezet voor bisschoppen die door de communisten benoemd zijn.
Een van deze ondergrondse bisschoppen, de 59-jarige Vincent Guo Xijin uit de provincie Fujian, werd maandag gearresteerd om onduidelijke redenen en een dag vastgehouden. Amnesty International-onderzoeker Patrick Poon was verontwaardigd over de semiofficiële verklaring dat Guo werd ingebracht voor ‘gesprekken’. Hierover zei hij: “In de communistische Chinese context gaat het altijd over detentie en bedreigingen.”
“Heel wat ondergrondse parochianen die nooit een officiële kerk binnen zouden komen, benaderden ons onlangs en vroegen of het Vaticaan echt de legitieme ondergrondse bisschoppen voor ongeoorloofde bisschoppen opgeeft. Niemand kan het Vaticaan begrijpen”, vertelde een priester die gevraagd heeft om geïdentificeerd te worden als ‘Pater Pedro’.
Pater Pedro werd vrijdag in een ander artikel in South China Morning Post geciteerd, waarin hij voorspelde dat de diplomatieke toenadering van het Vaticaan tot het Chinese regime in zijn leven waarschijnlijk geen vruchten zal afwerpen voor Katholieken. “Is Peking echt klaar om zijn greep los te laten en oprecht met het Vaticaan te praten?” Vroeg hij.
“Dit is niet anders dan dat een vader die zijn eigen kinderen opgeeft aan vreemden die op het punt staan hen kwaad aan te doen. Waarom voegt de paus nieuwe pijn toe aan ongenezen blessures?” Vroeg een non van een landelijke kerk die met SCMP sprak.
De non beschuldigde Vaticaanse functionarissen van “het verlaten van de belangen van ondergrondse kerken om vrienden te worden met een totalitair regime”, en zei dat ze weet heeft van verschillende ondergrondse priesters die vanwege de deal hun pensioen overwegen.
Een oudere priester wiens familie in totaal 150 jaar in de gevangenis heeft gezeten omdat ze trots hun geloof in China hebben beoefend, zei dat hij van is plan “in stilte op pensioen te gaan” vanwege de Vaticaanse deal met Beijing. Hij velt misschien wel het meest harde oordeel van allen: “Ik heb van geen enkel moment spijt, omdat ik mijn leven aan de Maagd Maria heb verpand … maar als Paus Benedictus XVI niet met pensioen was gegaan, zou dit allemaal niet zijn gebeurd.”
Sommige waarnemers vreesden dat de Chinese regering te veel greep heeft op de onderhandelingen en geen dringende behoefte voelen om een deal te sluiten omdat de door de staat toegelaten kerken de Katholieke situatie al redelijk goed in handen hebben. Anderen waarschuwden dat de communistische regering in staat is tot het herzien van een deal die ze in de toekomst maakt, vooral als ze de bevolking van de ondergrondse kerkbeweging ziet slinken na een deal met het Vaticaan, ofwel omdat ze naar comfortabelere, door de staat goedgekeurde kerken gaan, ofwel omdat ze het Katholicisme uit wanhoop verlaten.
Een woordvoerder van het Vaticaan zei donderdag dat, in tegenstelling tot wat de media berichtten, “er geen onmiddellijke overeenkomst bestaat tussen de Heilige Stoel en de Volksrepubliek China.”
“Ik zou willen benadrukken dat de Heilige Vader Franciscus nog steeds
in voortdurend contact staat met zijn medewerkers over de Chinese kwesties en de stappen van de lopende dialoog begeleidt”, voegde de woordvoerder eraan toe.
Artikel van John Hayward voor Breitbart: “Report: China’s Underground Christians Feel Betrayed by Vatican Deal with Beijing”
Vertaling door Hiëronymus Saepinus voor het Katholiek Forum
Het Vaticaan speelt hierin een vuil spel, laat ons hopen dat het Evangelie in China en Noord-Korea mag en moet doorbreken!