In deze tijd van vergrijzing, overvolle zorginstellingen en besparingen in de welzijns- en gezondheidszorg, is de bezorgdheid over de haalbaarheid van voldoende levenskwaliteit voor hulpbehoevenden en andersvaliden vaak groot. Euthanasie wordt hierbij steeds vaker als de “humanere” oplossing gepromoot, die de mens bevrijdt van een “onwaardig” leven en de willekeur van de medisch-sociale industrie. De christelijke visie op barmhartigheid en respect voor het leven, werden vervangen door een, als menslievendheid en vrijheid (“mijn leven, mijn lichaam, mijn keuze”) vermomde, morbide logica, die in onze geseculariseerde maatschappij een steeds groter draagvlak krijgt, met de bereidwillige medewerking van de media en politiek.
Lijden als persoonlijke verantwoordelijkheid in een vrije markt
Naast de existentiële angst van vele mensen, speelt ook de verschraling van het sociale weefsel en het verval van het Christendom in the Westen een grote rol in de verspreiding van euthanasie en de “cultuur van de dood”. Traditionele christelijke visies gebaseerd op geloof, barmhartigheid, familie en een sterk gemeenschapsleven, werden vervangen door seculiere, markt-gebaseerde ideologieën, waarbij menselijke handelingen niet langer worden beoordeeld op basis van morele, geloofsgebonden criteria, maar op hun economische impact en haalbaarheid.
In deze markt-gebaseerde ideologieën draagt niet de gemeenschap, maar het individu zelf de volledige verantwoordelijkheid voor zijn succes en falen, ook op gebied van gezondheid. Want ziek worden of een gehandicapt kind op de wereld zetten, heb je in de huidige samenleving zelf in de hand. De gemeenschap moet hiervoor dus geen financiële verantwoordelijkheid meer opnemen. Ben je ziek, dan is dit je eigen schuld, want je had je “foute” levensgewoonten maar moeten laten vallen. Rook je, drink je of eet je teveel, of heb je een als roekeloos beoordeelde levensstijl? Dan heb je geen recht meer op medeleven of solidariteit, want dat was allemaal jouw schuld. Zet je bewust een kind op de wereld met een ernstige handicap, dan is dat opnieuw jouw schuld of minstens het resultaat van een falende prenatale diagnose. In dat laatste geval, wordt het toelaatbaar om de gynaecoloog voor de rechter te dagen, omdat zijn of haar foutieve diagnose een abortus onmogelijk maakte. De volgende stap wordt dan maar een post-natale euthanasie voor kinderen. Want geen enkele “verantwoordelijke” burger wil de familie of samenleving belasten met een extra zorgbehoevende persoon. Wie zou de zorg trouwens op zich nemen? Families noch de staat hebben hiervoor nog tijd of middelen. Wat vroeger als christelijke barmhartigheid bewonderd werd, vervalt tegenwoordig tot een vorm van egoïsme en “zonde”, waarbij je anderen laat opdraaien voor jouw individuele keuzes. Het is de wereld op zijn kop.
Euthanasie als politieke oplossing en media-spektakel
Euthanasie als “laatste redmiddel” heeft zich in recente jaren ontwikkeld tot een “recht” en politieke oplossing voor alle leed, makkelijk te realiseren en vooral lekker goedkoop voor besparende regeringen. Er is namelijk geen behoefte meer aan dure voorzieningen, als het grootste deel van de hulpbehoevende senioren en andersvaliden de eer aan zichzelf houden. Het is dan ook een financiële peulschil om de bevolking via allerlei kanalen, inclusief reportages en reality TV bij te brengen, hoe geweldig ontroerend, bevrijdend en emanciperend het wel is om de overgang van het tijdelijke naar het eeuwige zelf in de hand nemen. Alles in goed gezelschap en met de juiste sfeer, aldus de propagandamachine van de mainstream media…. De realiteit is echter vaak minder romantisch of sfeervol, vaak tot wanhoop van euthanasie-artsen, die zichzelf tot “Dr. Spuit” gereduceerd zien. cfr http://www.standaard.be/cnt/dmf20130623_00633464 . Andere euthanasie-artsen gaan dan weer slordig en respectloos te werk: cfr http://www.standaard.be/cnt/dmf20160202_02106321 Het verschil tussen de verwachtingen van de patiënt over zijn of haar levenseinde en de uiteindelijke uitwerking zijn dus vaak groot. Artsen staan niet te springen om euthanasie uit te voeren of een vaste leverancier te worden van de dood. Tijd dat we deze realiteit onder ogen durven zien…
De zwijgende Kerk
Het debat rond euthanasie is bij katholieken in ons land voornamelijk de zaak van een fervente minderheid geworden en vindt maar moeilijk de weg naar de preekstoel. Sinds het vertrek van Mgr. Leonard (Aartsbisschop-emeritus van Mechelen-Brussel) is er ook weinig interesse te noteren op het niveau van de kerkleiding in ons land. Nochtans is het belangrijk om als christenen te blijven ijveren voor Gods grootste geschenk aan de mensheid: het leven, ook als dat leven onvolmaakt is. Het menselijke leven moet gerespecteerd worden, los van elk aangepraat maatschappelijk schuldgevoel (men wil niemand tot last zijn), therapeutische hardnekkigheid of marktdenken (de zieke, gehandicapte mens als grondstof van de medische industrie en financiële last). De Kerk heeft als plicht om het seculiere eenheidsdenken rond euthanasie, maar ook rond leven, lijden en zorg, in vraag te stellen. Daarom zou ik een oproep willen doen naar onze Kerkleiding om hier meer aandacht aan te schenken en vooral een weerwoord te bieden tegen de pro-euthanasie propaganda in de media. Is zwijgen nog een verantwoorde keuze, wanneer het leven zo makkelijk afgeschreven kan worden en de dood op aanvraag langzamerhand een evidentie wordt? Beschavingen worden namelijk beoordeeld naar hun behandeling van de zwaksten.
Recente reacties