Schriftuitleg van zondag 1 maart 2020.

Inleiding:

Elke zondag zal ik proberen de schriftlezingen uit de Rooms Katholieke Kerk van die dag uit te leggen op de wijze waarop ik ze begrepen heb. Dit is niet bedoeld als preek, of zoals het tegenwoordig genoemd wordt een homilie, maar enkel als uitleg. Van geen enkele Kerk heb ik toestemming gekregen om te preken, daarom mag mijn Schriftuitlegging ook geen preek genoemd worden. Maar toch meen ik de vrijheid te hebben om mijn begrijpen van de schrifttekst wereldkundig te maken. Natuurlijk hoeft u het niet eens te zijn met mijn uitleg. Elk mens is uniek. Zoals het licht de verschillende vormen ook verschillend terugkaatst, zo begrijpt elk mens de Schrift op een andere wijze, heeft een ander bevattingsvermogen. U begrijpt de Schrift misschien wel beter, of minder goed dan ik. Wat ik opschrijf is mijn eigen begrijpen. U mag er uw voordeel mee doen, of u eraan ergeren (liever niet, is slecht voor uw hart), of een totaal verschillende mening hebben. Begrijp mijn schrijven zoals het u behaagt.

Schriftteksten:

Eerste lezing Genesis 2, 7-9; 3, 1-7
In het begin boetseerde God de Heer de mens uit stof, van de aarde genomen, en Hij blies hem de levensadem in de neus: zo werd de mens een levend wezen. Daarna legde God de Heer een tuin aan in Eden, ergens in het Oosten, en daarin plaatste Hij de mens die Hij geboetseerd had. God de Heer liet uit de grond allerlei bomen opschieten, aanlokkelijk om te zien en heerlijk om van te eten; daarbij was ook de boom van het leven midden in de tuin en de boom van de kennis van goed en kwaad. Van alle dieren, die God de Heer gemaakt had, was er geen zo sluw als de slang. Ze zei tot de vrouw: ‘Heeft God werkelijk gezegd dat ge van geen enkele boom in de tuin moogt eten?’. De vrouw zei tot de slang: ‘Wij mogen wel eten van de vruchten van de bomen in de tuin. God heeft alleen gezegd: Van de vruchten van de boom die midden in de tuin staat moogt ge niet eten; ge moogt ze zelfs niet aanraken; anders zult ge sterven’. Maar de slang zei tot de vrouw: ‘Gij zult helemaal niet sterven. God weet dat uw ogen open zullen gaan als ge eet van die boom, en dat ge dan gelijk zult worden aan God door de kennis van goed en kwaad’. Toen zag de vrouw dat het goed eten was van die boom, en dat hij een lust was voor het oog, en hoe aantrekkelijk het was er inzicht door te krijgen. Zij plukte dus een vrucht en zij at ervan; zij gaf er ook van aan haar man, die bij haar stond, en ook hij at ervan. Nu gingen hun beiden de ogen open en zij ontdek¬ten dat zij naakt waren. Daarom hechtten ze vijgenbladen aaneen en maakte daar lendenschorten van.

Tweede lezing Romeinen 5, 12-19 (of 12.17-19)
Broeders en zusters, door één mens is de zonde in de wereld gekomen en met de zonde de dood: en zo is de dood over alle mensen gekomen, aangezien allen gezondigd hebben.
(Er was immers reeds zonde in de wereld, vóór de wet er was. Maar de zonde wordt niet aangerekend, waar geen wet is. Toch heeft de dood als koning geheerst in de tijd van Adam tot Mozes, dus ook over hen die zich niet op de wijze van Adam hadden schuldig gemaakt aan de overtreding van een gebod. Adam nu is het beeld van Hem die komen moest. Maar de genade van God laat zich niet afmeten naar de misstap van Adam. De fout van één mens bracht allen de dood, maar God schonk allen rijke vergoeding door de grote gave van zijn genade: de ene mens Jezus Christus. Zijn gave is sterker dan die ene zonde. De rechtspraak die volgde op de ene misstap liep uit op een veroordeling, maar de gratie die na zoveel overtredingen verleend werd, betekende volledige kwijtschelding.) Door toedoen van één mens begon de dood te heersen, als gevolg van de val van die mens. Zoveel heerlijker zullen zij die de overvloed der genade en de gave der gerechtigheid ontvangen, leven en heersen, dank zij de ene mens Jezus Christus. Dit betekent: één fout leidde tot veroordeling van allen, maar één goede daad leidde tot vrijspraak en leven voor allen. En zoals door de ongehoorzaamheid van één mens allen zondaars werden, zo zullen door de gehoorzaamheid van Een allen worden gerechtvaardigd.

Evangelielezing Mattheüs 4, 1-11
In die tijd werd Jezus door de Geest naar de woestijn gevoerd om door de duivel op de proef gesteld te worden. Nadat Hij veertig dagen en veertig nachten had gevast, kreeg Hij honger. Nu trad de verleider op Hem toe en sprak: ‘Als Gij de Zoon van God zijt, beveel dan dat deze stenen hier in brood veranderen’. Hij gaf ten antwoord: ‘Er staat geschreven: Niet van brood alleen leeft de mens, maar van elk woord dat komt uit de mond van God’. Vervolgens nam de duivel Hem mee naar de heilige stad, plaatste Hem op de bovenbouw van een tempelpoort en sprak tot Hem: ‘Als Gij de Zoon van God zijt, werp U dan naar beneden, want er staat geschreven: Aan zijn engelen zal Hij omtrent U een bevel geven, dat zij U op de handen nemen, opdat Ge uw voet niet zult stoten aan een steen’. Jezus zei tot hem: ‘Er staat ook geschreven: Gij zult de Heer uw God niet op de proef stellen’. Ten slotte nam de duivel Hem mee naar een heel hoge berg, vanwaar hij Hem alle koninkrijken der wereld toonde in hun heerlijkheid. En hij zei: ‘Dat alles zal ik U geven, als Gij in aanbidding voor mij neervalt’. Toen zei Jezus hem: ‘Weg, satan; er staat geschreven: De Heer uw God zult gij aanbidden en Hem alleen dienen’. Nu liet de duivel Hem met rust en er kwamen engelen om Hem te dienen.

Uitleg:

Het thema van deze eerste zondag van de Vasten is: ‘Uit stof van de Aarde’. Uit het stof van de Aarde heeft God de mens geschapen. Natuurlijk is God niet uit de hemel neergedaald om, zoals een mens, met Zijn handen uit leem en klei het beeld van een mens te maken, maar is de schepping van het lichaam van de mens geschied door Gods Wil. Zoals Hij ook alles wat bestaat geschapen heeft. Door met Zijn Liefde het plan op te vatten, met Zijn Wijsheid deze te ordenen en met Zijn Wil het in werkelijkheid te roepen met een machtig ‘Er zij’. Mozes had een groot inzicht in analoge vergelijkingen tussen het geestelijke en het materiële. Om het geestelijke voor ons mensen begrijpelijk te maken, gebruikte hij materiële beelden. Zo is het blazen in de neus van de levensadem niets anders dan dat God de mens, de gehele mens, de mogelijkheid gaf om een kind van God te worden. Eva werd geschapen nadat God de hele mens had gezegend met de mogelijkheid om een war kind van God te zijn, waardoor alle mensen, mannen en vrouwen, ware kinderen van God konden zijn. Mozes had het over een rib uit het lichaam van Adam, waarmee Eva werd geschapen. Daarmee bedoelde hij niet een letterlijke rib, maar een zeer harde eigenschap van de ziel, namelijk de ijdelheid, die de vrouw kreeg, toen God de ziel van Adam van gehele mens tot een mannenziel maakte en van het gedeelte, welke uit de ziel van de gehele mens was genomen, een vrouwenziel maakte met een vrouwen lichaam. Daarom vullen man en vrouw elkaar aan en zijn samen, hoewel altijd in ziel en lichaam gescheiden, samen één gehele mens. Vandaar ook dat twee mannen of twee vrouwen nooit elkaar kunnen aanvullen, want zij zijn beide genomen uit hetzelfde deel van de gehele mens. Liefde kan natuurlijk wel altijd. Ook is het onmogelijk dat een mens in het verkeerde lichaam wordt geboren, want God kàn Zich onmogelijk vergissen; wie als jongen geboren is heeft een mannenziel en wie als meisje geboren is heeft een vrouwenziel. En daar zit werkelijk een groot verschil tussen, omdat beiden zijn geschapen om verschillende taken in het leven uit te voeren en daarin gelukkig te worden. De zondeval van Adam en Eva bestond, naast ongehoorzaamheid aan Gods Gebod voor hen, ook uit de hoogmoed om gelijk aan God te willen worden, wat voor geen enkel schepsel ooit is weggelegd. De erfzonde bestaat er dan ook in dat elke mens, in meer of mindere mate, de neiging tot ongehoorzaamheid heeft. Voor zover bekend hebben alleen Maria en haar Zoon Jezus deze erfzonde nooit gehad, alle andere mensen wel. Vandaar dat alle mensen zondaren zijn, omdat iedereen soms, of vaak, tegen Gods Geboden in gaat. Wat overigens niet betekent dat de mens slecht is, want kijk naar jonge kinderen, die niet kunnen haten of kwade dingen doen. Liefde is niet alleen voor God het leven, maar is ook voor ons mensen het leven. Pas in de loop van het leven kunnen mensen hun liefde voor God en elkaar verliezen in zelfzucht; bij kleine kinderen is hier nog geen sprake van. Wat niet inhoudt dat kinderen de grenzen van wat zij wel en niet mogen allemaal zullen opzoeken. Maar een stabiele opvoeding, waarbij duidelijke grenzen zijn gesteld – en gehandhaafd worden – werpt altijd goede vruchten af, want dan leren de kinderen al heel vroeg om de liefde voor anderen belangrijker te vinden dan de eigenliefde en zelfzucht. Want dit brengt schaamte en schande met zich mee. Zie dat Adam en Eva, voor hun zondeval, geheel bloot rondliepen in het paradijs, welke God hen had geschonken. Maar zodra zij in zonden waren gevallen verlangden zij ernaar hun lichaam te bedekken uit schaamte over de schande van deze zonde. Zo maakt het voor een kind, voor zijn pubertijd, eigenlijk niets uit of hij kleren aan heeft of niet – tenzij hij zijn ouders gehoorzamen wil zijn, als die hem zonder kleding rondlopen hebben verboden – want hij is nog net zo onschuldig als Adam en Eva voor hun zondeval. Waar zijn staat moet u ook haar lezen, lees dit naar uw eigen geslacht. Omdat echter God Adam en Eva bloot liet rondlopen, alle kinderen zonder kleding laat geboren worden en Jesaja, drie jaar lang op Gods bevel, bloot rondliep, kan bloot zijn op zich nooit een zonde zijn. Want God is onveranderlijk en zo zijn ook Zijn Geboden. Anders gezegd, wat een zonde was in de tijd van Adam en Eva is ook nu een zonde; wat toen geen zonde was, is ook nu geen zonde. Het dragen van kleding kwam dus uit zonde voort, niet uit een Gebod van God. In de huidige tijd echter is de verleiding tot het plegen van zondige handelingen voor velen te groot, om zelf zonder kleding te lopen, of andere mensen toe te staan om zonder kleding te lopen. Want wij maken ons nu veelvuldig schuldig aan allerlei zonden van het vlees en zondigen vaak tegen het zesde en het negende Gebod van de Tien Geboden, welke Mozes van God kreeg. Daarom is het wellicht beter om daar waar mensen het hebben verboden – niet door God – om kleding te dragen, zodat zwakke mensen zich niet extra schuldig maken aan zonden. Er wordt op dit gebied al teveel gezondigd, óók met kleding aan. Paulus heeft gelijk als hij beweerde dat één mens, Adam, de zonde in de wereld is gekomen, door zijn zondeval, en deze zonde van Adam heeft nog in onze tijd, betrekking op het gedrag van de meeste mensen. Maar door de ene Godmens Jezus Christus is verlossing vanuit God over ons mensen gekomen in een stortvloed van genade. Maar dan zullen wij mensen wel naar Hem moeten luisteren en Zijn Leer leven, dus doen. Alleen door onze daden van liefde voor God en de naasten kunnen wij aan andere mensen tonen dat wij waarachtige volgelingen zijn van God in Jezus Christus. Daden van liefde zijn krachtiger bewijzen dan een bibliotheek vol woorden, als deze niet door daden worden gevolgd. God heeft ons een proefleven gegeven, schijnbaar afgescheiden van Hem, en ieder mens wordt beproeft of hij wel of niet waardig is om een kind van God te worden en te zijn. Zelfs de Zoon van God Jezus Christus – Die in Zijn Geest God Zelf is – werd beproefd door Satan, de koning van de hel. Eerst werd Hij verleid om van stenen brood te maken om zijn lichamelijke behoeften te stillen, maar Hij weigerde, omdat alleen het Woord, de Leer van God het eeuwige leven geeft, geen brood die in het lichaam verteerd wordt. Jezus weigerde ook om zich hoogmoedig van een grote hoogte te springen, om blinde mensen tot aanbidding te brengen, want als Mens wilde Hij God niet op de proef stellen. Satan maakte het erg bont toen hij – terwijl hij wist Wie en Wat Jezus Christus is en was – Hem voor te stellen dat Hij een van Zijn eigen schepselen zou gaan aanbidden. Dat Satan Hem alle koninkrijken van de wereld beloofde, was een leugen, omdat aan God alles zo wie zo toebehoord, omdat Hij alles wat bestaat heeft geschapen. Jezus Christus stuurde hem dan ook terecht weg. En, of hij wilde of niet, toen moest Satan gaan en wegblijven totdat hij toestemming kreeg om terug te keren. God is Almachtig en er is geen schepsel die God kan overtroeven. Dat zo vele mensen op Aarde hoogmoedig rondlopen en denken dat alles van hen zelf, of in ieder geval van mensen af hangt, is alleen mogelijk omdat God met ons mensen bijna oneindig lankmoedig en geduldig is. Maar wij stellen eigenlijk helemaal niets voor ten opzichte van God. Ons eeuwige leven in gelukzaligheid kan alleen verkregen worden door Gods Geboden te volgen in de Leer van Jezus Christus, die de Weg, de Waarheid en het Leven is. Doen wij dat, dan komen wij, na dit proefleven op Aarde, in de hemel. Wellicht ook in het huis van onze Vader, God in Jezus Christus, het hemelse Jeruzalem. Laten wij daarom vanaf heden leven als daadwerkelijke christenen en ervoor bidden dat wij elkaar daar allemaal mogen tegenkomen.

Amen.

Cor Huizer.