Het is een veel voorkomende ervaring bij het bezoeken van moderne “kunst”: de bevreemdende vraag waarom iets kunst is, of tenminste waarom het kunst genoemd wordt. Het lijkt immers helemaal geen kunst – soms zijn het gewoon alledaagse voorwerpen. Wat is er aan de hand? Zijn de mensen die niet begrijpen waarom het kunst is dom of ongecultiveerd? Of is er iets anders aan de hand?
Dit artikel is gebaseerd op een video van P.J. Watson over moderne “kunst”. Hierbij heb ik enkele toevoegingen geschreven. De video is zeer aangenaam om te zien en zeker een aanrader.
Een bekend voorbeeld van moderne “kunst” is de wc-pot van Duchamp, ‘Fountain’ genaamd. Dit werk is zeker niet esthetisch en zeker niet iets waar je snel van onder de indruk zal zijn. Het is gemaakt om kunst belachelijk te maken en om te choqueren. In feite is het anti-kunst.
Een ander voorbeeld, dat in de video getoond wordt, is het volgende werk van Rudoph Stingel zonder titel. Ook dit is niet esthetisch te noemen. In de video worden nog andere voorbeelden van dergelijke “werken” aangehaald.
Er zijn eens mensen geweest die een bril in een museum voor moderne “kunst” hadden laten liggen. Niet veel later stonden er mensen rond die dachten dat het kunst was en er foto’s van getrokken. Dat toont aan hoe absurd moderne “kunst” is. In de video wordt verteld over dit voorval.
P.J. Watson heeft zich de vraag gesteld wat er aan de hand is. Hij spreekt over “obsucrantisme”: een trendy manier om de mensen te verwarren. Moderne “kunstenaars” beweren dat er diep nagedacht is over hun “werken” en dat het een uitdrukking is van een diepe filosofie. Vaak is de “uitleg” die bij hun “werken” geschreven is belangrijker dan het “werk” zelf. De uitleg is natuurlijk zo geschreven dat er veel moeilijke woorden gebruikt worden om iets relatief inhoudsloos weer te geven, zodat het voor mensen die die woorden niet goed kennen heel intelligent lijkt. Een stukje van de uitleg dat bij het werk van Stingel dat hierboven staat geschreven is, is bijvoorbeeld het volgende:
Het gaat in feite niet meer om de kunst, het gaat om een soort filosofie met een voorbeeld. De bewering dat hun werk een product is van diep denken betekent echter gewoon dat het werk gepolitiseerd is: dat het een uitdrukking is van de politiek visie van de “artiest”. Dit is zo goed als altijd een zeer progressieve visie op de maatschappij.
Moderne kunst wordt met veel staatssubsidies gebruikt om de heersende progressieve opvattingen over vrouwengelijkheid, gelijkheid van homoseksualiteit, de vredevolheid van de Islam, enzover te verspreiden. Watson vergelijkt dit terecht met het socialistisch realisme in de Sovjet Unie. Toen werd kunst ook gebruikt om de communistische visie op de maatschappij op te dringen. Hierbij dient opgemerkt te worden dat het socialistisch realisme zeker kunstzinniger is dan moderne “kunst”, ook al valt het in het niets vergeleken met de schilderijen van bijvoorbeeld Fra Angelico.
Hier is iets van Fra Angelico om te vergelijken, en omdat er toch ook mooie dingen in dit artikel moeten zitten:
De revolutionairen hebben altijd kunst gebruikt om hun overtuigingen verder te verspreiden. Zeer bekend is bijvoorbeeld het propagandaschilderij voor de Franse Revolutie van Delacroix. Dit zeg ik maar om te illustreren dat kunst wel degelijk doelbewust gebruikt wordt om de mensen politiek te beïnvloeden.
Een criticus zou hierbij echter terecht kunnen opmerken dat niet alleen de revolutionairen kunst gebruiken voor politieke doeleinden. Denk maar aan de monumentale werken van Matejko om de Poolse nationale trots te versterken of gewoon aan de vele vorstenportretten uit de renaissance. Hieronder is de overwinning van de Slag bij Wenen van Matejko:
Er is echter een groot verschil tussen klassieke kunst met een politiek onderwerp en moderne kunst. Ondanks het duidelijke feit dat deze werken een politieke boodschap overbrengen, blijft het kunst. Het wordt gemaakt om mooi te zijn en er is techniek en arbeid voor nodig om het te verwezenlijken. Het is meer dan een bijzetsel bij een los in de lucht hangende uitleg. Het werk is primair, niet de uitleg; bij moderne kunst is dit omgekeerd. Het probleem met moderne kunst in artistiek opzicht is dus niet dat het gebruikt wordt voor politieke of maatschappelijke doeleinden, maar wel dat het geen kunst meer is. (Het probleem met moderne kunst in een ruimer opzicht is dat de visie erachter verziekt is en dat deze altijd op een zeer opdringerige manier wordt overgebracht, maar hier heb ik het nu even alleen over het artistiek aspect.)
Waarom is moderne “kunst” dan geen kunst? In de laatste decennia heeft men in veel zaken origineel willen zijn louter omwille van de originaliteit. Veel van de heersende ideeën moesten worden afgebroken, gewoon omdat ze iets anders wilden. Vroeger veranderde men iets omdat men het wilde verbeteren; de laatste decennia is het veranderen een doel op zich geworden, hoe onzinnig het resultaat ook is.
Een van de gevolgen van dit hersenloze afschaffen van wat bestond is geweest dat kunst niet meer esthetisch en geen product van techniek en arbeid meer moest zijn. Een gewoon gebruiksvoorwerp volstond, als er maar een “boodschap” achter zat. Ze hebben in feite de regels verandert van wat kunst is. Volgens moderne kunst is kunst gewoon iets dat een “boodschap” overbrengt, en specifieker een progressieve boodschap. In de klassieke zin van het woord is kunst echter iets dat esthetisch probeert te zijn.
Mensen in het milieu van moderne “kunst” beweren vaak dat ze dissidenten zijn die opkomen voor bepaalde rechten. In werkelijkheid zijn het propagandisten van de mainstreamopinies die de visies van de elite verspreiden. Maar waarom is dit belangrijk? Waarom negeren we moderne “kunst” niet gewoon – er is toch niemand die het mooi vindt?
Omdat het een onderdeel is van een grotere strijd. Ze willen hun overtuigingen overbrengen aan de massa. Moderne kunstgalerijen zijn niet het einddoel, het einddoel is de populaire cultuur zoals films, die ze volledig willen doordringen/verzieken met hun extremistisch-progressieve visies. En het doel daarvan is het denken van de massa veranderen.
Hun visies zijn al ver doorgedrongen in de moderne cultuur. Het aantal films en series met een homo- of lesbisch koppel valt bijvoorbeeld niet te tellen. De hoeveelheid propaganda die gemaakt wordt voor een film als Belle en het Beest alleen om die reden ook niet. Het gaat tegenwoordig vaak niet meer over het verhaal, maar over het overbrengen van dat soort boodschappen.
De popmuziek gaat vaak zelfs nog verder dan dat. Een bekend voorbeeld is de videoclip van het nummer van Madonna ‘Like a prayer’, waarin op een bepaald moment Madonna tegen een achtergrond van brandende kruisen staat te zingen. Het is ongelooflijk dat in 1989 al zoiets kon passeren in de mainstreammuziek. (Er zijn nog andere twijfellachtige elementen in de bewuste video.)
Dit is zeker niet het enige voorbeeld. Een ander, recent, voorbeeld uit onze contreien is het lied ‘Kind van de duivel’. Het nummer is een echte rage en het zorgt ervoor dat duizenden kinderen zitten te zingen “Ik ben een kind van de duivel”. Hier ziet u hoe een onschuldig meisje dit zingt. Ik moet niet zeggen hoe’n grote overwinning dit is voor de duivel…
In het licht van deze extremiteiten in de populaire cultuur, kan je je afvragen waarom moderne “kunst”, dat toch niemand interesseert, nodig is. Waarom doet de elite nog de moeite om moderne “kunst” te maken, als ze zo veel makkelijker de massa kunnen bereiken met de popcultuur? Of klopt de visie dat moderne kunst gemaakt wordt om de politieke ideologie van de elite op te dringen dan toch niet?
Volgens mij vervult moderne “kunst” een andere functie in het beïnvloeden van de massa. De populaire cultuur brengt rechtstreeks een zondige levensstijl en soms dus zelfs satanische invloeden over. Het heeft een heel directe invloed op de massa.
De invloed van moderne “kunst” lijkt me indirecter: het wordt gebruikt om een nihilistische houding op te wekken doordat ze kunst, dat normaalgezien de ziel kan verheffen, ontdoen van haar eigenheid en zo spot met en desinteresse voor kunst opwekken. Door het overbrengen van zo’n nihilistische visie in kunst, maar ook in andere zaken, proberen ze te voorkomen dat de ziel zich verheft naar hogere waarden. Op die manier kunnen ze de ziel primitief houden met de populaire cultuur om ze zo makkelijker te kunnen beïnvloeden.
Dit nihilisme van de moderne “kunst” is typisch voor de postmoderne cultuur, waarin het rationele en hogere waarden weggelachen worden voor absurditeit. Dit is te merken in alle aspecten van de hedendaagse maatschappij. Een ander voorbeeld hiervan is het discours van moderne priesters, dat postmodernistisch is: het gaat elke rationele argumentatie niet alleen uit te weg, het negeert het gewoon en doet alsof het irrelevant is (een recent voorbeeld is de brief van de Belgische kerkleiders over Amoris Laetitia). Zo ook doet moderne “kunst” alsof het esthetische in kunst irrelevant is en op die manier brengt het een nihilistische, absurdistische levenshouding voort, waardoor de mensen veel sneller overgaan tot een zondige, van God verwijderde, levensstijl.
Moderne “kunst” is dus zeker niet zo’n onschuldig fenomeen als het misschien op het eerste zicht mag lijken: het is niet alleen onnozel en lelijk, het wordt ook effectief gebruikt door de elite om de mensen makkelijker te beïnvloeden. Hoe dan ook is het duidelijk dat zogenaamde moderne “kunst” geen kunst is, maar eerder voorbeelden bij een foutieve filosofie.
Zoals Watson op het einde van zijn filmpje zegt, moet je je dus zeker niet schamen als je in een moderne kunstgallerij staat en niet begrijpt waarom iets als kunst beschouwd wordt, terwijl de mensen rondom je geïnteresseerd lijken te kijken. In werkelijkheid willen die mensen gewoon trendy en gecultiveerd overkomen en doen ze daarom alsof het hun raakt. Moderne “kunst” is geen kunst, het hele gebeuren is een pretentieuze manier om een zelfverklaarde elite te maken die in werkelijkheid op lucht is gebaseerd. En dat is de reden waarom moderne “kunst” grote rommel is.
Artikel van Hiëronymus Saepinus voor het Katholiek Forum gebaseerd op de video van J.P Watson “Why modern art is absolute crap”.
Ten slotte nog een voorbeeld van echte kunst van bij ons:
Ware kunst moet een ieder die dat hoort of ziet diep raken in zijn hart, verbijsterd doet staan, het gemoed doet opspelen; doet confronteren met een nieuwe werkelijkheid die de bestaande realiteit overstijgt, ja een authentieke meerwaarde verschaffen aan een bestaand verschijnsel. Dat kan op allerlei wijzen geschieden, door middel van toneel, zang, ballet, muziek, schilderijen, tekeningen, beelden, film, fotografie, architectuur, installaties enzovoorts. Bijvoorbeeld de mensen laten confronteren wat er in het hart van de slachtoffers leefde die opgesloten zaten in een concentratiekamp. Of mensen die het communisme hebben meegemaakt. Of toeschouwers wil confronteren met de schoonheid, ja bizarre van het inwendige van het menselijk oor. Esthetiek is niet het belangrijkste; het kan soms ook behoorlijk onesthetisch zijn, zoals een kunstzinnige fotoreportage over straatjongens in een grote wereldstad. De kunstenaar probeert altijd een weg te vinden om het reële op een niet-reële, ongebruikelijke wijze te verbeelden. En de toeschouwer daarmee te raken. Niet zo vaag dat men er alle kanten mee opkan. Het zelf kan invullen naar eigen goeddunken. Zo zal veel van de hedendaagse kunst niet meer vallen onder deze bovenvernoemde definitie, is dus inderdaad geen kunst meer.
Het christendom heeft in het verleden op effectieve wijze de gebeurtenissen in de Schrift weten te verbeelden. Bijvoorbeeld Carravaggio. Beeldengroepen in een portaal van een gotische kathedraal. Ook vermag de kathedraal zelf iets uit te beelden: wie haar betreedt zal ongetwijfeld iets gewaar worden van de mysterie van het wezen God, haar pilaren die naar de hemel oprijzen, de wierook die zich mengt met het veelkleurige licht door de gebrandschilderde ramen, het weggalmen van de orgelklanken, al die flikkerende kaarsen, het onbegrijpelijke latijn in de gregoriaanse gezangen. Wie daarna zo’n kerk met een vredig gevoel in zijn hart verlaat, weet en beseft: daar is God mystiek aanwezig, niet te grijpen, niet te begrijpen, in al Zijn almacht en heerlijkheid. En is vol respect en eerbied voor Hem. Ja, dat is ook kunst. Het is overgebracht naar een ieder dat de kathedraal bezocht heeft. Maakt blijvend een ander mens van hem.
Ook deze jongen is vanaf zijn ontluikende puberteit bezig geweest met het scheppen van kunst. Bijvoorbeeld door op niet-gebruikelijke wijze de kruisiging van de Heer Jezus te weergeven. Hoe dikwijls hij ook seksueel misbruikt is geweest, hij heeft in gebed en vast vertrouwen in zijn Heer het weten te overleven, ja zelfs een meerwaarde voor zijn Schepper mogen meegeven. In zijn duizenden schilderingen en tekeningen, beeldhouwwerken, boetseersels, muziekcomposities, proza en poëzie. Een klein voorproefje van dit alles is te zien op http://www.klokk.nl, in lotgenoten-in-kunst (het vierkant rechtsmidden), onder “een jongen”: vijf stukjes (van de vijftien) poëzie betreffende misbruik, met tekeningen/schilderingen en muziekcomposities op cymbaal of zither, om zijn lotgenoten een hart onder riem te stoppen, met een boodschap als “vertrouw op God, geef dit alles aan Hem over, dan komt het goed”. Pas op: wel erg confronterend, niet voor iedereen geschikt.
Kunst moet dus altijd deze meerwaarde proberen mee te geven; doet zij dat niet, dan heeft zij gefaald.
Moderne kunst staat buiten God en laat het doelloosheid van de mens zien. De mens heeft een oorsprong en een toekomst en dit komt men in moderne kunst weinig tegen waar soms chaos heerst!!
Neen, dat is niet waar beste Hiëronymus S., moderne “kunst” is geen onzin, noch is zij onschuldig, zij is ontwrichtend met opzet. Doelbewust ontsprongen aan marxistische, veelal joodse geesten, past moderne kunst in het grote plan van de totale, alles omvattende, fluwelen revolutie tegen de Christelijke beschaving en de natuurlijke orde (de Decaloog). Niet met wapens, maar met de ontwrichting van de geest en de goede smaak, moest de aanval worden ingezet. De “kunst”, is daarbij één van de onderdelen.
Gangbare opvattingen moeten voortdurend onder vuur komen te liggen : sexualiteit en ras, de man-vrouw verhouding, ouders en kinderen, huwelijk en gezin, leermeester en leerling, werkgever en werknemer, volk en natie, regering en burger, leger en vaderland, godsdienst en kerk, eigendom en erfrecht, wetenschap en kunst.
Op specifieke aanknopingspunten moeten al die punten voortdurend ter discussie worden gesteld. Permanente kritiek op ieder bouwsteen moet de beschaving verpulveren, via de marxistische dialectiek. Hierbinnen past het degraderen van de schone kunst met afstotelijke anti-kunst, de propaganda voor gender en homosexualiteit, naast het gedogen van drugs. De architect van de fluwelen revolutie was Gramsci (1891-1937), de joodse secretaris van de Italiaanse communistische partij in de jaren 1920. De iets later in Moskou opgerichte Frankfurter Schule was de uitvoerder en zij mikte op de lange termijn, en is werkzaam tot in onze tijd. Het geld kwam van Stalin en verdween in de zakken van de meest bekende voorlopers, Adorno, Horkheimer, Pollock, Marcuse en iets later de Anglo-Amerikanen, Dewey, Benjamin Bloom en Bertrand Russel, en nog later (1968) Alain Krivine, Daniel Cohn-Bendit, Alain Geismar, en Jacques Sauvageot. Enkel de laatste was van niet- liberaal-joodse origine.
De doelgroepen waren de adolescenten van de bourgeois elite van de niet communistische, Europese naties, met name de studerenden aan de universiteiten, het toekomstige culturele establishment. Door de aanval op de morele basis van de elite, moest de hele samenleving in de revolutie worden betrokken. De traditionele opvattingen en verhoudingen moesten diepgaand worden verstoord om het gehele Christelijke bouwwerk te kunnen vernietigen. De weg van de revolutie moest een wandeling zijn door de instituties, de media en het onderwijs, en geleidelijk worden geïnfiltreerd. De Kerk was aan de beurt met het V2 concilie, in 1958-1962-1965.
De marxistische, culturele revolutie, moest subtiel de samenleving in worden gebracht. De school en de universiteit moesten worden omgebouwd van kennis-overdrager, tot kweekvijver voor de nieuwe mens, de kritiek- loze New Age mens, die alles moest kunnen worden wijsgemaakt. Hij moest zichzelf degraderen onder invloed van massa psychologie. De Kerk van altijd moest opgaan in een wereldreligie, zich aan de wereld aanpassen en de gelijke worden van andere denominaties.
De “bourgeois” adolescenten waren makkelijk beïnvloedbaar en bereikbaar. Zij moesten worden ingezet tegen de traditionele Europese cultuur en beschaving, en voor de sociale ontwrichting van de “bourgeois” maatschappij met het propageren van radicale vrijheid en gelijkheid, met het ontkennen van God, en een voortdurende agressie tegen de Kerk, huwelijk en gezin, het eigendom, de natie en iedere autoriteit, wetenschap en kunst.
“Kunst” is één van de pijlers. De Frankfurter Schule is erin geslaagd om via de MSMedia door te dringen in de hoofden van tallozen, en de publieke opinie om te vormen, weg van eeuwenoude traditionele opvattingen over de bouwstenen van de Christelijke, Europese beschaving, waarbinnen kunst en cultuur een belangrijke plaats innemen. Zij is een revolutionair doelwit. De moderne “kunst” moet gezien worden als de satanische rock muziek, metal en house, ter vernietiging van de schoonheid van de klassieke muziek, de Lieder en het chanson. In dit opzicht is André Rieu een eerste rang contra-revolutionair. Binnen de Kerk dienden de beat-missen en de volkstaal ertoe, om de schoonheid en de spiritualiteit van het Gregoriaans en het Latijn te vernietigen, maar dat is mislukt ondanks de V2 obsessie van talloze gemijterde schurken en hun modernistische trawanten met col.
We leven onder een satanische cult, waaraan niemand in het publieke of kerkelijke domein kan ontsnappen. Naar verluidt brak Céline Dion pas door, nadat ze een lied als ode aan de duivel had gepresenteerd.
Moderne kunst is nihilistisch, beste Hiëronymus S. , de anti-kunst bij uitstek, ter vernietiging van de kunstzinnige expressie van de realiteit, de schoonheid en de goede smaak.
… Helaas is hedendaagse kunst (?) heel dikwijls bedoeld om op te vallen, te choqueren en de naam van de kunstenaar (kunstenmaker?) in het zonnetje te plaatsen. Zo eindig je met katten op te gooien, varkens te tatoeëren, kevers tegen de lusters te plakken en dies meer. En als je daarbij gelovigen wat kunt sarren, dan is het nog beter. Gelovigen zijn immers wat simpel, nietwaar, en ze reageren toch nooit (behalve als het moslims zijn). (Diepere) inhoud van het kunstwerk ? Daar schijnt niemand nog in geïnteresseerd.
… Er bestaat nog wel echte kunst, veelal door bescheiden mensen gemaakt, maar je moet ze goed gaan zoeken.
Men onderschat grandioos de mogelijkheden van onze superwereld.
De allerhoogste Kunst wordt bereikt als volgt:
Zodra het babytje wordt geboren haalt men er de ruggegraat samen met de hersenen uit en plaatst het geheel in een daarvoor geschikt robotlichaam van het allerfijnste kunsstofweefsel. Van dan af is er de optie voor wereldse onsterfelijkheid. Dat lichaam kan eindeloos aangepast worden aan de persoonlijke wensen. Alle mogelijke soorten genot kan men urenlang laten duren zonder kwaadaardige gevolgen als te dik, lelijk of dronken worden of levenskracht verliezen. Ingebouwde nanocomputers zorgen dat men op een of andere manier steeds op een of andere wereldse rechte weg blijft gaan, slechts afhankelijk van de technische mogelijkheden en vooruitstrevende ethische filosofie. Vermits men zich eeuwig jong voelt verdwijnen schuldgevoel en geweten in het niet.
De minder intelligenten worden de meest perfekte slaven die zich zelfs kunstmatig gelukkig mogen voelen.
Hitler kon nog niet beschikken over die mogelijkheden…
Traditionelen ‘beschermt’ men in een afgebakend gebied waar af en toe schooltoerisme zonder enige interesse passeert. Deze ‘reservaten’ worden beschouwd als een soort backup ingeval men onverwacht frisse zuiverbloedige levensbronnen nodig zou hebben.
Als God echt niet bestond…
Wat hierboven staat is in feite al jarenlang zo. Over smaak valt niet te twisten, zegt men wel.
Smaken verschillen ook in de kunst, ook in de religieuze kunst. Religieuze kunst kan heel zoet zijn, té zoet ook. Is ook een uiting van… om vaak dingen duidelijk te maken uit een bepaalde visie vanuit een Godsdienst. En ieder ziet de zijne als de ware Godsdienst. Dat geldt dan ook voor andere ideologieën, zoals communisme, e.d.
Zoals er nu teveel soorten muziek zijn is er ook een teveel soorten aan kunst, zodat je niet weet waar je meer van houdt. We worden overdonderd met kunstuitingen. Daarom heeft men geen rust, Men zoekt het steeds in de kunst, maar daar is God ook niet. Als men God wil zoeken, vindt men het in Zijn eigen natuur, de Schepping. En met elkaar moet men ook goed met elkaar omgaan, zoals het Eerste Gebod het zegt. Ik geloof dat we met zijn allen dan een stuk verder komen, dan afgaan op hedendaagse dubieuze voorspellingen, waarvan je nooit 100% zeker van zijn dat ze wel uitkomen. En waarheid vermengd meteen leugen is een leugen. Ook in een eventuele uiting van een kunstobject.
Daarom, ik heb niet zo veel meer op met kunst, wat voor kunst het ook is. Dan is een rozenhoedje bidden voor de noden van de Kerk en de wereld nog altijd het beste wat er is om tot rust te komen en ook om goede ideeën te krijgen; naar iemand toegaan, een zieke bezoeken. Dat is wat rust met je doet. Geen kunstwerk kan daar tegenop.